Srpski pisci sa Kosova i Metohije u Skoplju između dva rata! dr Sunčica ...

7. 2. 2025. #starasrbija #makedonija #juznasrbija Južnosrbijanska štampa u Skoplju, kao velikom kulturnom centru Srba između dva rata, ima značajnu fazu svoga razvitka. Naročito će se stanje promeniti posle 1918. godine, te će se broj listova, časopisa, štamparija i drugih kulturnih institucija naglo formirati ili uvećavati. Tada izlazi Srpska škola, Južni pregled, Srpski jug, Glasnik skopskog naučnog društva, kopski glasnik, Luč, Južna Srbija, i drugi. „Najveću ulogu odigrao je časopis Južni pregled koji je bio centar književne, kulturne i nacionalne misije. Veliki broj književnika iz Stare Srbije, značajan broj baš sa područja Kosova i Metohije, sarađuje u ovim listovima..“ 1 U tim su listovima svoje radove objavljivali Nikodim Savić, Anđelko Krstić, Zarija Popović i Grigorije Božović, čija je tema bila težak život srpskog naroda u ovim krajevima pod Turcima Arnautima. Tada se po svom književnom radu naročito isticao “najjužniji“ Srbin Anđelko Krstić, autor mnogih pripovedaka i socijalnog romana Trajan, prvog romana iz južnosrbijanskog života. Pišući o Nikodimu Saviću, Haralampije Polenaković se, u Južnom pregledu, 1935. godine osvrnuo na kulturni i književni rad u ovim krajevima. „Dugo je i mnogo“, kaže Polenaković, „zanemarivan i kulturni i književni rad u našim krajevima koji su pre dvanaeste bili pod Turcima. Radilo se na drugome, ali na kulturnu istoriju nije se mnogo mislilo. Pisalo je, doduše, nekoliko ljudi o kulturnim i prosvetnim stremljenjima pojedinih književnih radnika ovih krajeva, samo što je sve to bilo nekako